Van deck builders tot area control tot escape room: wanneer je net begint met bordspellen komt er vast veel op je af. We delen bordspellen op in verschillende mechanismen. Bordspel mechanismen zijn regels die de acties van de speler bepalen of sturen. Ze zorgen ervoor dat geen enkel bordspel hetzelfde is.
In dit artikel bespreken we 11 soorten bordspel mechanismen. Wat maakt ze uniek? Wat zijn de meest populaire spellen in dit mechanisme?
Solo bordspellen
Bij bordspellen denk je misschien meteen aan spellen die je in een (klein) De beste gezelschapsspellen speelt, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Er zijn namelijk ook tal van solo bordspellen die uren vermaak geven. Solo bordspellen kun je in je eentje spelen, of met anderen. Je speelt eigenlijk tegen het spel, net zoals in videogames. Het kan zijn dat je nog nooit van solo bordspellen hebt gehoord, maar veel spellen zijn al speelbaar vanaf één persoon.
Wat dacht je van het bijzondere Wingspan? In dit vogelspel zet je vogels uit in je eigen natuurgebied. Dit spel komt met een speciale automa-variant voor mensen die graag alleen spelen.
Ook Aquatica is solo te spelen, dit spel speelt zich af op de bodem van de oceaan. Het is aan jou de dieptes van de oceaan te verkennen en op zoek te gaan naar nieuwe grondstoffen.
Breinbrekers
De naam verraad het eigenlijk al: bij breinbrekers zet je je hersenen aan het werk. Breinbrekers zijn niet alleen leuk om te spelen, ze zijn ook nog eens goed voor je cognitieve vermogen. Een win-win dus!
De meeste breinbrekers zijn best lastig en daarom is het verstandig om ze in een klein gezelschap te spelen. Heb je zin om een spannende moord op te lossen? Dan is EXIT – De dode in de Orient Express misschien wat voor jou. Je hebt anderhalf uur de tijd om alle puzzels op te lossen en de codes te kraken. Dit spel verlangt wel wat doorzettingsvermogen en logisch nadenken van je en is vrij pittig.
Een wat eenvoudiger spel is Chronicles of Crime, waarin je verschillende misdaden op moet lossen. Dit is een scan & speel-systeem, wat ervoor zorgt dat de uitkomst van het spel van de spelers afhangt!
Area Control
Bij een Area Control bordspel is het de bedoeling dat je – de naam zegt het al – zoveel mogelijk land onder controle hebt. Het land is namelijk punten waard of het levert je grondstoffen op. Een Area Control spel vergt veel strategisch vermogen van je.
Area control komt in veel spellen terug, de meest bekende is toch wel Risk. Maar ook Carcassonne is een Area Control spel, waarin het aan jou is zoveel mogelijk controle te krijgen in een middeleeuws gebied. Bij iedere beurt trek je een landtegel die je steeds aanlegt op het speelveld. Hierbij is het van belang dat je goed nadenkt over je zetten, want je kunt elkaar goed dwarszitten!
Coöperatief
Bij het coöperatieve spelmechanisme speel je niet tegen elkaar, maar met elkaar. Dit is erg geschikt voor mensen die niet goed tegen hun verlies kunnen of een extra uitdaging zoeken.
Een leuk coöperatief bordspel is Paleo, waar je met je medespelers een volksstam vormt die probeert te overleven. Maar overal dreigt gevaar: van wilde dieren, stormen en van andere volksstammen. Lukt het jullie om te overleven?
Ook de Legenden van Andor is een coöperatief bordspel, waarin je een held bent die het fantasieland Andor moet verdedigen. Dit spel heeft in 2014 de Expert Nederlandse Spellenprijs gewonnen vanwege de unieke opbouw van spelregels.
Tile placement
Bij een tile placement bordspel leg je per beurt één of meerdere tegels. Deze spelen vaak een rol in de beloning en het is de bedoeling dat je ze op de juiste plek legt om het spel te winnen.
Hierboven beschreven we al Carcassonne, maar ook My City is een populair tile placement bordspel. In dit spel krijg je een eigen bord waar je een stad op moet bouwen. Op dat bord bouw je gebouwen, die worden weergegeven door polyomino’s in verschillende kleuren. Per beurt draai je een kaart om waarop de polyomino’s staan om zo je stad te bouwen.
Deck builders
Bij deck builders krijgt iedere speler zijn eigen stapel met kaarten, die je tijdens elke beurt uit probeert te spelen. Wanneer je stapel leeg is worden alle gespeelde en nieuwe kaarten weer geschud tot een nieuwe stapel. Je bouwt zo je eigen ‘deck’ steeds verder op.
Een bekende deck builder is Dominion. Bij dit spel moet je zoveel mogelijk overwinningspunten behalen. De speler met de meeste overwinningspunten op het einde van het spel wint het spel. Overwinningspunten kun je krijgen of verwerven door het verwerven van overwinningskaarten, bijvoorbeeld door de aanschaf van ‘landgoederen’, goed voor één punt, ‘hertogdommen’, goed voor drie punten en ‘provincies’, goed voor zes punten. Naast deze drie overwinningskaarten die in elk spel aanwezig zijn, zijn er nog andere overwinningskaarten. Daarnaast bestaan er vloeken, dit zijn kaarten met een negatief saldo.
Engine builders
Bij engine builders bouwt iedere speler zijn eigen systeem (= engine) om zo overwinningspunten te genereren. Dat systeem moet naarmate het spel vordert steeds beter gaan draaien en dat krijg je voor elkaar door bijvoorbeeld je acties te upgraden, meer speelfiguren vrij te spelen of door versterkende kaartcombinaties te maken. Elke ronde wordt je systeem sterker en de snelste en sterkste speler wint.
Een populaire engine builder is Dice Forge, een spel met dobbelstenen met verwijderbare zijvlakken. Het is de bedoeling dat je je eigen dobbelsteen bouwt. Deze bouw je op door iedere beurt met twee dobbelstenen te gooien om grondstoffen, goud of overwinningspunten te krijgen. De dobbelstenen zijn eigenlijk een soort lego stukken waar je steeds betere zijdes voor kunt kopen.
Escape room
Escape room bordspellen zijn gigantisch in opkomst. Waar je bij een escape room misschien eerst aan een fysieke, vaak donkere ruimte dacht, zien we nu steeds meer moeilijke bordspellen. Bij een escape room los je een serie aan puzzels op om te ontsnappen. Bij deze spellen moet je vaak dingen scheuren, dus zijn maar één keer speelbaar.
De EXIT-serie komt met een mooie reeks aan escape rooms. Zo is er Het Geheime Lab, waarin je zo snel mogelijk uit een duister laboratorium moet ontsnappen. Je hebt anderhalf uur de tijd om alle codes te breken en de puzzels op te lossen. Succes!
Legacy
Een legacy bordspel verandert elke keer als je het speelt. Je speelt dus elk potje met een nalatenschap van het vorige potje, vandaar de term ‘legacy’. In deze spelvorm gebruik je stiften, stickers of ander materiaal om sommige delen van het spel permanent te veranderen. Het leuke aan de spellen is dat ze vaak onderdeel zijn van een doorlopend verhaal, wat het leuk maakt om ze in een vaste groep te spelen.
Een voorbeeld van een leuk legacy spel is The King’s Dilemma, waarin jij en je team de raadgever zijn van koning Ankist. Samen bepalen jullie het lot van je rijk, generatie na generatie.
Dexterity
Een dexterity bordspel vraagt meestal veel van je fysieke reflexen, coördinatie en vastberadenheid. Je hebt hier vaak je handen voor nodig en vragen meer vaardigheden van je dan enkel strategisch vermogen.
Jenga is een gouwe ouwe in deze categorie, maar ken je Kluster ook? Kluster is een dexterity spel voor 1 tot 4 spelers dat eigenlijk heel eenvoudig is: alle spelers krijgen een gelijk aantal magneten en moeten op hun beurt een steen in een veld plaatsen dat is afgebakend met een koord. De eerste speler die van al zijn magneten af is, wint. Maar wees gewaarschuwd: wanneer magneten aan elkaar kleven tijdens jouw beurt, krijg jij ze deze allemaal terug!
Roll & write
Bij roll & write maak je gebruik van dobbelstenen en een schrijfblok. Het bekende dobbelspel Yahtzee is er hier natuurlijk eentje van, maar ook Qwixx is een roll & write. Je gooit de dobbelstenen en het is de bedoeling dat je verschillende combinaties gooit om zo een bepaalde score te halen.
Worker placement
In worker-placement spellen heeft elke speler een team van arbeiders, die hij op verschillende acties kan plaatsen.
Een set acties is voor alle spelers beschikbaar, en elke speler moet kiezen welke hij in zijn beurt wil uitvoeren. De speler plaatst zijn arbeider op een beschikbaar veld en voert de bijbehorende actie volledig uit. Het plaatsen van de arbeider geeft aan dat de actie in deze ronde van het spel is gebruikt en kan andere spelers beletten dezelfde actie uit te voeren.
Voorbeelden van worker placement spellen zijn Everdell, Pendulum en Architecten van het Westelijk Koninkrijk.
